Mehrojiddin Nazarov

Mehrojiddin Nazarov

Mehrojiddin Nazarov

05/11/2025

CustDev mohiyatini anglash

Ko‘plab kompaniyalarda hamkasblarimiz mijozlarning fikrlarini yig‘ishni “Customer development” deb hisoblaydi. Ammo tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, odamlar aytgan gaplari ko‘pincha ularning real xatti-harakatlariga mos kelmaydi. Ishonchli biznes, marketing qarorlari esa aynan mijozning odatlariga asoslanishi kerak deb hisoblayman.
Aksariyat holatlarda mijozlarga hamkasblarimiz quyidagi savollarni berishadi:Siz bizning mahsulot haqida qanday o‘ylaysiz? Bu xizmat sizga kerakmi? Siz buni sotib olarmidingiz?
Masalan, “Men sog‘lom ovqat yeyman” - deydi…
Ammo tanovul qiladiganlari orasida chips, kola va fast-food bor)
“Men ko‘p o‘qiyman” - deydi…
Ammo oxirgi o‘qigan kitobi haqida so’rasangiz, nimagadur “aravani quruq olib qochgandek”
No’to’g’ri  savollar bizni ko‘pincha noto‘g‘ri yo‘lga olib boradi. Chunki odamlar aytayotgan fikrlari bilan real hayotdagi harakatlari orasida katta farq bor.
Nega fikrlar aldaydi? Chunki:
  • Insonlar ideal o‘zini ko‘rsatishga moyil
  • Ijtimoiy bosim ostida “to‘g‘ri” javobni aytadi
  • Kelajakdagi rejalari haqida haddan tashqari optimistik bo‘ladi


Natijada, “bizni xohlashadi” degan noto‘g‘ri xulosaga kelib, muvaffaqiyatsiz loyihalarga sarmoya kiritib qo‘yamiz.
Shuni tavsiya qilar edimki, CustDev intervyularida asosiy e’tibor quyidagilarga qaratilishi lozim:
  1. Mijozning oxirgi real tajribasi
  2. Muammo yuzaga kelgan aniq vaziyat
  3. Bu muammoga qilgan haqiqiy harakatlari
  4. Sarflangan puli va vaqti
  5. Amaldagi yechim tanlovi va sababi
Yaxshi CustDev - “Siz nima qilasiz?” degan aniq savolni beradi,
“Siz nima deb o‘ylaysiz?” emas.
Lekin har doim ham foydali analiz qilish oson kechmaydi. Bu uchun maxsus qoidalar, metodlar bor. Sizga metodlar qiziqmi?

Agar siz maqolani shu joyigacha o’qigan bo’lsangiz, sizga yaxshi yangilim bor. Marshanba guruhi bilan CustDev o’tkazish bo’yicha yaxshi bir kitobni birga o’qib muhokama qilmoqchimiz. Agar siz ushbu kitob muhokamasiga qiziqish bildirsangiz, mana bu yerni bosing, siz maxsus guruhga qo’shilasiz.

Qolganini guruhda muhokama qilamiz🙃😉

© 2025 Barcha huquqlar himoyalangan

© 2025 Barcha huquqlar himoyalangan

© 2025 Barcha huquqlar himoyalangan

Create a free website with Framer, the website builder loved by startups, designers and agencies.